Adi Stöckl - hia stallt hee siene Plautdietsch-Studie oppe Plautdietsch-Doaginj 2015 vea. ©Martens

546.000 Wed opp Hoch- en Plautdietsch

Adi Stöckl - hia stallt hee siene Plautdietsch-Studie oppe Plautdietsch-Doaginj 2015 vea. ©Martens

Adi Stöckl ewa plautdietsche Schriewwies en Wedabetja

Eene Grupp unja dee Leitung von Heinrich Siemens nauhm sich oppe 3. Plautdietsche Medienkonferenz enn Mexiko seeha vel Tiet toom rutfinjen, woo daut met dee Plautdietsche Schriewwies wiedagohnen saul. Jewesse von dee Grupp weren aul met dee plautdietsche Schriewwies goot bekaunt en utjeleht.

Eenje von dee sent Schriewasch oda Lehrasch oda Krankesestre, en dee schriewen aula fein Plautdietsch. Twee Mana hauden vel Erfoahrinj met Bibel ewasaten (Ed Zacharias en Mario Epp). Ed Zacharias ess met aul dee Schriewwies-Reajlen bekaunt, waut hee uck enn sien Wedabok doljeschrewe haft (Ons Ieeschtet Wieedabuak:  Hia klicke! )

Dee Schriewwies word faustjelajcht vom Orthografie-Kommitee fe de Plautdietsche Bibel (Jake Heinrichs, Hans Epp, Ed Zacharias en Isaak Doerksen) aune 2001 en nie beoabeit aune 2002. Nu jeef daut uck noch vel Missionoare von Bolivien, Mexiko, Paraguay, Belize, Kanada en soo wieda. Daut sent Menschen, waut vel Erfoahrinj haben, en ahn fehlt nich to weeten, woo daut lat met dee Mennoniten eahre Fehichtjeit, lesen en schriewen to lehren.

Meist blooss Frumensche lese dee Plautdietsch-Bibel

Dee Missionoare haben vetahlt (en etj selfst hab daut uck soo erlewt, aus etj meist fief Joah enn Bolivien jewast sie), daut enn dee meschte Hiesa von dee Plautdietsche, waut enn Bolivien lewen, weens eene plautdietsche Bibel to Haunt we. Enn veschiedne Darpa woat enn jiedet vede Hus aul fein Plautdietsch jelest. Daut sent oba meist blooss Frumenschen.

Bit nu too sent aul 20.000 Bibeln jedretjt en vespreet worden, en bit vondoagschen Dach worden opp deeselwje Schriewwies noch ewa 1.000.000 Betja, Hefta, Hauntbleda, Zeichnisbleda en Schoolhefta rutjebrocht en vebreet.

Nu haud wie bie dee Medienkonferenz rutjefungen, daut dee jratste Help fe dee boliviaunische Menniste wudd sennen, (besondasch fe dee nich hoch utjelehde Menschen), dee Schriewwies von dee plautdietsche Bibel kratjt soo to ewanehmen en biebehoolen, soo aus dee sich daut Lesen von dee Schreft (dee plautdietsche Bibel) aunjewahnt haben.

Wiels dee Bibel oba blooss een Wedaschauz von 13.000 Wed haft, ess daut needich, een vel, vel jratret Wedabok opptostalen. Daut jefft vondoag soo vel niemoodsche Sachen woovon dee Schreft nuscht sajcht, doa jefft daut nich Wed fea.

Biejlitj soo aus: Woo schrift eena rajcht en ewareen, wan hee een nieet Bok ewa Jesuntheits-Sachen oppstallen well? Eenje Deelnehma von dee Konferenz seden; „Mie fehlt daut blooss to weeten, woo daut ewareen jeschrewen mott.“

Plautdietsche Sproak-Kommission: Arlie Peters ut Bolivien, Ed Zaharias ut Kanada en Heinrich Siemens ut Dietschlaunt.

Plautdietsche Sproak-Kommission: Arlie Peters ut Bolivien, Ed Zaharias ut Kanada en Heinrich Siemens ut Dietschlaunt.

Woo sent aul dee niemoodsche Wed to finjen?

Oda, wan daut needich woat, een nieet Hauntbok oda een Bok met Reajlen en Veaschreften ruttojewen. (Biejlitj soo aus fe den Jebruck von Maschinen en Foatija, een Hauntbok fe den Omgang en Hauntieren met Spretztich, Priesajreen, Jeft, Medizienmeddel esw. Oda een feinet Rezapt-Bok fe scheenet Eten sull jedretjt woaren. Wooa sent aul dee niee en niemoodsche Wed to finjen? Vele von dee niemoodschen Wed sent enne Kolonieen aul bekaunt en woaren deels aul jeredt en jebruckt, oba dee haft noch tjeena nich enn een Wedabok nennjestalt.

Eenje Deelnehma von dee Konferenz we daut aul bekaunt, daut etj daut Bok „Dauts Plautdietsch, Daut Groote Huachdietsch-Plautdietsch Rejista 2015/2018“ toopjestalt hab, met 546 000 hochdietsch-plautdietsche Wed en met 132 000 Lienjes sent doa nennjeschrewen, en etj sie noch lang nich aum Enj.

Daut Huachdietsch-Plautdietsch Rejista 2018kaun jiedrem eent sennen, waut daut haben well, aus „Word Dokument/List“ oda aus „PDF Dokument/List“ (daut Rejista 2018 woat nich meaha aus Bok rutjebrocht.)

Apps fe Tablets en Weschphoons

Fe dee, waut Tablets en Weschphoons haben, jefft daut uck Apps, waut met „Android“ en „Windows 10“ schaufen. „iPhone“ von Apple jefft daut uck seeha boolt toom raufloden von daut Internet.

Aul dee „Apps“ en „Dokumente“ sent nu 98 oda 99 Prozent noh deeselwje oda ewareene Schriewwies noh dee plautdietsche Bibel noh oppjestalt.

Plautdietsch Schriewwieskontroll:

Eenje von junt seden mie uck, dee wudden daut seeha jleichen, wan daut wudd uck mol eene Schriewwieskontroll fe dem Computa jewen, biejlitj soo aus bie Microsoft Word, OpenOffice, LibreOffice esw.

Etj hab dee latste sass Moonat seeha doaropp jeschauft, eene List met ewa 56 000 Wed tooptostalen, dee eena sitj enn sien Computa nennstalen kaun, toom dee rajchte Schriewwies wiesen. Dee List ess toopjestalt von 13 000 Wed ute plautdietsche Bibel, ut Ed Zacharias sien Wedabok, en von Ed Zacharias siene Konjugatioonsliste, eene List met plautdietsche Bejungen (meeha aus 30 000 Wed), en too gooda Latzt uck von goode plautdietsche Bibliothetjen em Internet (etj dentj, Mario Epp schauft uck aun soone List. Velmol dankscheen, Mario).

Dee gaunze List woat sich Ed Zacharias noch eenmol unjastohnen en wan needich utbetren. Dee List woat lota jieda eena von veschiedne Steden em Internet raufloden tjennen (Mario Epp woat sich dee Sach aunnehmen en woat utfinjen, woo daut fein met veschiedenste Computa schaufen deit.) Wan doa oba wea ess, den nich jankat, noch lenja to luren en dee nich jleicht to wachten, den woa etj wellich en fots oppe Sted dee List „Schriewwieskontroll“ tooschetjen.

Waut saul eena doonen, wan doa wea een nieet Wot tjant, daut noch nich em Huachdietsch-Plautdietsch Rejista 2018 to finjen ess oda noch nich enne Schriewwieskontroll List nennjestalt word? Hee kaun nu noh dee „PSK“ Plautdietsche Sproak Kommissioon schriewen, waut sich dee Sach wellich unjastohnen woat, en dee woaren die met eahre Weisheit halpen tjene.

(„PSK“ Plautdietsche Sproak Kommission: Ed Zacharias von Kanada, Heinrich Siemens ut Dietschlaunt, en A. Peters ut Bolivien.)

Aulet Baste wenscht junt Adi Stöckl /Dee eensja Oostareicha oppe Plautdietsche Medien Konferenz.

One Comment

  1. JACOB WIEBE says:

    Hello! ekj finj dit schriewen op plautdietsch hia op dise sied, mie jefaelt plautdietsch, Gottes saeajen!

Leave a Comment

UA-51537283-2